Повеќе од пет милијарди од околу 16 милијарди мобилни телефони во светот ќе бидат отпишани или фрлени оваа година, процениле експертите и побарале материјалите што ги содржат да се рециклираат.
Доколку се наредени еден врз друг, неискористените мобилни телефони би достигнале височина од 50.000 километри, или сто пати поголема од висината на Меѓународната вселенска станица, објави истражувачкиот конзорциум WEEE.
Иако содржат злато, бакар, сребро, паладиум и други компоненти кои можат да се рециклираат, речиси сите овие несакани уреди се оставени, фрлени или изгорени, што предизвикува значителна штета на животната средина и здравјето.
„Мобилните телефони се меѓу електронските производи кои најмногу не загрижуваат. Ако не ги рециклираме ретките материјали што ги содржат, ќе мораме да ги ископуваме во земји како Кина и Конго“, изјави за АФП Паскал Лерој, генерален директор на WEEE, непрофитна алијанса на организации за управување со електронски отпад.
Мобилните телефони на крајот на животот се само врвот на ледениот брег од речиси 45 милиони тони глобален електронски отпад што не се рециклира. Многу од петте милијарди мобилни телефони кои годинава ќе бидат повлечени од оптек, нема да завршат во ѓубре, туку наместо да завршат во рециклирање, ќе останат заборавени во фиоки, плакари, гаражи во домовите и деловните објекти.
Според истражувањето спроведено во шест европски земји од септември годинава, просечно европско семејство моментално има околу пет килограми ваков електронски отпад. Истражувањето покажа дека 46 отсто од домаќинствата чуваат мала електрична и електронска опрема затоа што можеби им е потребна, 15 отсто имаат намера да ја препродаваат, а 13 отсто ја чуваат поради „сентиментална вредност“.
Извезете знаење заедно со отпадот
„Луѓето изгледа не разбираат дека овие навидум безначајни објекти имаат голема вредност, а на глобално ниво претставуваат огромна количина. Сепак, електронскиот отпад никогаш нема да се собира доброволно бидејќи трошоците се високи. Затоа законодавството е неопходност“, вели Паскал Лерој.
Овој месец, Европскиот парламент донесе нов закон со кој се бара единствен полнач за сите нови паметни телефони, таблети и камери од 2024 година. Со ова се очекува да се заштедат најмалку 200 милиони евра и да се намали е-отпадот за неколку илјади тони секоја година.
Благодарение на законодавството, Европа собира многу повеќе е-отпад отколку што е вообичаено во другите делови на светот. Во Европа се собира од 50 до 55 отсто од електронскиот отпад, а во земјите со помали приходи помалку од пет отсто.
Во исто време, илјадници тони електронски отпад од богатите земји се транспортираат во земјите во развој за рециклирање. И често има недостиг на средства за безбедно отстранување на таквиот отпад, па опасните материи како жива или пластика може да ја загадат почвата, да ја загадат водата или да влезат во синџирот на исхрана.
„Поместевме планини во Европа. Сега мораме да го извеземе тоа знаење во другите делови на светот“, рече Лерој.
